Cùng vùng miền núi phía Bắc "tháo gỡ" các nút thắt, xây dựng Kế hoạch năm 2020

Ngày 8/8/2019, tại tỉnh Tuyên Quang, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức Hội nghị Xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Đầu tư công năm 2020, nhằm trao đổi, lắng nghe ý kiến các địa phương, từ đó tổ chức xây dựng kế hoạch 2020 đảm bảo tập trung, hiệu quả, tiết kiệm và nâng cao sự phối hợp giữa các địa phương

Các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Vùng cơ bản đạt kế hoạch đề ra

Báo cáo tại Hội nghị, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Kinh tế Địa phương và Lãnh thổ (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết, vùng miền núi phía Bắc có diện tích lớn thứ hai cả nước, dân số gần 12 triệu người.

Đây cũng là vùng có tiềm năng lớn về kinh tế biên mậu nhờ đường biên giới 1.273 km với Trung Quốc và 610 km với Lào.

Bên cạnh đó, Vùng có tiềm năng về nông nghiệp (thủy sản, dược liệu), công nghiệp (tài nguyên, thổ nhưỡng) và đặc biệt là tiềm năng du lịch gắn với bản sắc văn hóa dân tộc vùng cao, danh lam, di tích...

Tăng trưởng GRDP 6 tháng ước đạt 7,6%, cao hơn bình quân cả nước (6,76%). Uớc cả năm đạt 8,5%, trong đó: Công nghiệp tăng 12,95%; dịch vụ 7,34%; nông nghiệp 2,45%. Một số địa phương dự kiến tăng trưởng cao hơn so mục tiêu Nghị quyết HĐND; Cơ cấu kinh tế chuyển dịch khá nhanh và tích cực; An sinh xã hội đạt kết quả tích cực...

6 tháng đầu năm, toàn vùng có khoảng 1.881 doanh nghiệp thành lập mới.

Đánh giá chung, ông Đông cho biết, hầu hết các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Vùng cơ bản đạt kế hoạch đề ra; Môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện; công tác xây dựng nông thôn mới, an sinh xã hội được đảm bảo; quốc phòng an ninh, trật tự xã hội được duy trì ổn định.

Tuy nhiên, tăng trưởng GRDP của Vùng tuy đạt khá, nhưng tập trung ở một số tỉnh; Phát triển chưa đồng đều xét trên yếu tố vùng, lãnh thổ giữa các tỉnh trong Vùng và nội bộ từng địa phương, ảnh hưởng tới khả năng phát triển Vùng một cách đồng bộ, toàn diện.

Về đầu tư công, kế hoạch 2019 toàn Vùng đã giao là 33.374 tỷ đồng (trong nước 27.963 tỷ đồng, nước ngoài 5.411 tỷ đồng), đạt 95,4% so với số vốn được Quốc hội thông qua. 

Tổng số vốn giải ngân 7 tháng 2019 của vùng đạt 13.319 tỷ đồng, đạt 39,9% kế hoạch giao, cao hơn bình quân cả nước (38%). Dự kiến cả năm giải ngân 97,5%.

Ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Kinh tế Địa phương và Lãnh thổ cho biết, hầu hết các chỉ tiêu phát triển KTXH của Vùng cơ bản đạt kế hoạch đề ra

8 vấn đề lưu ý với trong phát triển vùng miền núi phía Bắc

Bổ sung thêm báo cáo của Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ và sau 10 địa phương phát biểu, Thứ trưởng Nguyễn Đức Trung nêu 8 vấn đề trọng tâm cần lưu ý:

Thứ nhất, trong 6 tháng đầu năm, tình hình kinh tế - xã hội của các địa phương có nhiều điểm sáng, tập trung ở một số tỉnh thông qua chỉ số GRDP.

Thứ hai, về kết quả thực hiện đầu tư công, theo Thứ trưởng, kết quả giải ngân đạt 39,9% là còn khiêm tốn, tuy nhiên lại cao hơn mức trung bình cả nước (38%).

Thứ ba, về cải cách thủ tục hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh, các địa phương trong Vùng đã có sự cải thiện đáng ghi nhận so với chính từng địa phương. Lào Cai là tỉnh có PCI tốt nhất Vùng, xếp 12/63 tỉnh thành.

Thứ tư, Thứ trưởng đánh giá, thu hút đầu tư của các địa phương còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là về hạ tầng. Phát triển chưa đồng đều xét trên yếu tố vùng, lãnh thổ giữa các tỉnh trong vùng và nội bộ từng địa phương, ảnh hưởng tới khả năng phát triển Vùng một cách đồng bộ, toàn diện.

Thứ năm, dự kiến kế hoạch 2020 sẽ được thực hiện đúng theo Chỉ thị số 16 của Thủ tướng về dự toán ngân sách Nhà nước.

Thứ sáu, các vấn đề về chuyển dịch cơ cấu kinh tế, kinh tế biên mậu, kinh tế rừng cần có đột phá hơn.

Thứ bảy, nhu cầu vốn của vùng trong kế hoạch năm 2020 tăng cao do là năm cuối của kế hoạch trung hạn 2016-2020.

Thứ tám, kiến nghị của 10 địa phương đầu tiên qua thảo luận tập trung vào cơ chế chính sách, luật Quy hoạch, đầu tư công, bố trí các chương trình mục tiêu, vốn ODA, vốn hỗ trợ chính sách, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cần được xem xét, các mô hình hay cần được nhân rộng.

Luật Đầu tư công sửa đổi sẽ góp phần cải thiện tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công

Là bộ luật có tác động lớn tới việc triển khai xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Đầu tư công năm 2020, nhân thời điểm chuẩn bị triển khai Luật Đầu tư công 2019, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng giới thiệu các điểm mới trong Luật này.

Cụ thể, theo ông Trần Quốc Phương, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Kinh tế quốc dân, Luật đã thống nhất được định nghĩa về nguồn vốn đầu tư công. Theo đó, quy định 2 loại vốn đầu tư công, bao gồm vốn ngân sách nhà nước và vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật.

Hai là, tháo gỡ vướng mắc lớn nhất trong quá trình thực hiện Luật Đầu tư công như trình tự, thủ tục quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư dự án, phân cấp thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn.

Ba là, phân cấp mạnh mẽ hơn nữa thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư và đổi mới mạnh mẽ phương thức kế hoạch hóa, nhằm đáp ứng tốt hơn đối với thực tiễn vận hành của nền kinh tế.

Bốn là, nâng cao tính công khai, minh bạch trong quản lý đầu tư công.

Với những điểm mới này, việc thực thi Luật Đầu tư công sửa đổi sẽ tạo thuận lợi hơn cho quá trình chuẩn bị dự án, do việc đơn giản hóa thủ tục, phân cấp mạnh mẽ. Thực hiện Luật Đầu tư công sửa đổi cũng sẽ góp phần cải thiện tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công, vốn chậm trễ lâu nay.

“Các quy định mới tuy vẫn chặt chẽ để đảm bảo sử dụng hiệu quả từng đồng vốn đầu tư công quý giá, nhưng cũng vừa tạo thuận lợi trong điều chỉnh kế hoạch để tăng tỷ lệ giải ngân, hạn chế kéo dài thời gian thực hiện chuyển nguồn...”, ông Phương cho hay.

Toàn cảnh Hội nghị

Những nhiệm vụ các UBND cần làm ngay sau Hội nghị

Trong năm 2020, các tỉnh trong Vùng tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ tái cơ cấu ngành kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng; đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là thủ tục hành chính liên quan đến người dân và doanh nghiệp, không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh; thực hiện tốt công tác an sinh xã hội, bảo vệ môi trường và công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và tái cơ cấu ngành kinh tế.

Cả vùng phấn đấu tăng trưởng GRDP khoảng 9%; thu nhập bình quân đầu người đạt 48,72 triệu đồng/năm; thu ngân sách đạt 64.138 tỷ đồng; tổng vốn đầu tư toàn xã hội khoảng 321.296 tỷ đồng; giảm 2,74% tỷ lệ hộ nghèo…

Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu cho rằng, các tỉnh trong vùng cần tranh thủ nguồn vốn để đầu tư phát triển. Chính phủ cần tiếp tục phân bổ nguồn vốn cho công tác di dân tái định cư các công trình thủy điện; bổ sung kế hoạch trung hạn, nguồn vốn ODA cho các dự án trên địa bàn các tỉnh; thực hiện các chính sách mới do Trung ương ban hành như hỗ trợ hợp tác xã, hỗ trợ phát triển nông nghiệp công nghệ cao…

Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Đức Trung lưu ý các tỉnh trong Vùng cần xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, phù hợp điều kiện tình hình mới để tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng, thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao đời sống người dân, đảm bảo an ninh quốc phòng (kể cả từ ngân sách nhà nước và ODA); Xây dựng cơ chế chính sách đặc thù, tạo sinh kế, việc làm cho đồng bào dân tộc, đồng bào thuộc diện nghèo khó nhất cả nước, tạo điều kiện giảm nghèo bền vững; Giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc; Phát triển rừng, bảo vệ môi trường sinh tái, điều tiết nước sản xuất và sinh hoạt cho Vùng Đồng bằng sông Hồng; Chú trọng phát huy lợi thế, phát triển kinh tế cửa khẩu.

Kiến nghị của các tỉnh trong Vùng được lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu, và sẽ phối hợp với các bộ, ngành Trung ương xem xét giải quyết theo thẩm quyền và trình Chính phủ giải quyết trong thời gian sớm nhất.

Thứ trưởng nhấn mạnh yêu cầu liên kết phát triển Vùng: cả nội Vùng và với thành phố Hà Nội. Liên kết, kết nối với các tỉnh phía Nam Trung Quốc; Tận dụng phát huy hiệu quả các tuyến đường đã được đầu tư trong thời gian qua. Đồng thời, yêu cầu, tập trung bố trí nguồn lực cho đầu tư các kè sông, kè suối biên giới, bảo vệ chủ quyền đất nước; Khuyến khích kêu gọi một số dự án đầu tư trong và ngoài nước quy mô lớn, tạo cú hích, tác động lan tỏa.

Thứ trưởng cũng yêu cầu, UBND các tỉnh cần triển khai thực hiện ngay sau Hội nghị những nhiệm vụ sau:

- Xây dựng các chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2020 bám sát tình hình thực tế, đặc biệt là các chỉ tiêu chủ yếu như: GRDP; thu ngân sách…nhằm thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020, tạo tiền đề phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 – 2025.

- Về kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021 - 2026: chủ động phối hợp chặt chẽ và tham gia với Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc xây dựng khung hướng dẫn, đề xuất các giải pháp nhằm tập trung tối đa nguồn lực cho các dự án giao thông lớn kết nối liên vùng tạo động lực phát triển (đường cao tốc Hòa Lạc – Mộc Châu, các đoạn đường nối cao tốc Nội Bài - Lào Cai…). Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ sớm có khung hướng dẫn để các địa phương có cơ sở xây dựng kế hoạch đầu tư công.

 - Thực hiện các giải pháp thúc đẩy tỷ lệ giải ngân các dự án đầu tư công theo tiến độ (công tác giải phóng mặt bằng, thủ tục thanh toán với kho bạc…).

- Đối với các dự án chưa được giao Kế hoạch đầu tư công năm 2019, đề nghị địa phương thực hiện nghiêm túc việc điều chỉnh Quyết định đầu tư theo chỉ đạo của UBTVQH tại Nghị quyết số 102/UBTVQH14-TCNS ngày 26/4/2017 và hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại công điện số 3335/CĐ-BKHĐT ngày 21/04/2017 để Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch cho các dự án theo quy định.

- Đề nghị các địa phương chưa gửi báo cáo Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và đầu tư công năm 2019 và kế hoạch năm 2020 sớm hoàn thiện gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đặc biệt là báo cáo về đầu tư công để Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm căn cứ tổng hợp, thẩm định báo cáo các cấp có thẩm quyền giao vốn kế hoạch năm 2020. Đồng thời, đề nghị các địa phương cập nhật kế hoạch đầu tư công năm 2020 trên Hệ thống đầu tư công theo quy.