Các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của Chính phủ nhiệm kỳ khóa XV

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, Đại hội thứ XIII của Đảng có ý nghĩa lịch sử với những định hướng và tầm nhìn chiến lược đề ra phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, xác định mục tiêu, phương hướng đến năm 2030, Kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng vào tầm nhìn phát triển đất nước đến năm 2045, Kỷ niệm 100 năm ngày thành lập nước.

Sau thành công tốt đẹp của Đại hội Đảng lần thứ XIII, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025. Căn cứ vào vị trí, vai trò, quyền hạn, Chính phủ đã chủ động xác của các nhiệm vụ, giải pháp và nhiệm vụ khóa XV để triển khai, thực hiện các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội về phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025.

Về bối cảnh, tình hình, Đại hội XIII đánh giá giai đoạn 2021-2025, bối cảnh trong nước và quốc tế có những thời cơ thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen nhưng nhìn tổng thể trong ngắn hạn và tương lai gần thì khó khăn, thách thức nhiều hơn. Kinh tế thế giới có dấu hiệu phục hồi nhưng không đồng đều, thiếu bền vững, cạnh tranh, chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt; rủi ro trên thị trường bất động sản, tài chính tiền tệ quốc tế và đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu gia tăng; biến đổi khí hậu, suy thoái môi trường cả về tài nguyên, thiên tai, dịch bệnh, đặc biệt là đại dịch Covid-19 đã tác động đến đời sống kinh tế - xã hội trên toàn thế giới.

Trong nước sau 35 năm đổi mới, nhất là trong 5 năm vừa qua, chúng ta đã đạt được rất nhiều thành tựu quan trọng, khá toàn diện, tạo nhiều dấu ấn nổi bật. Thế lực của đất nước ta ngày càng lớn mạnh, kinh tế vĩ mô ổn định, vững chắc hơn. Các cân đối lớn của nền kinh tế được duy trì, lạm phát được kiểm soát, bội chi, nợ công giảm mạnh, xuất khẩu tăng, bảo đảm môi trường đầu tư kinh doanh được cải thiện rõ rệt hơn…

Theo Phó Thủ tướng, nền kinh tế phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình; già hóa dân số, thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu,.. Bối cảnh tình hình đã xuất hiện những vấn mới như đại dịch Covid-19 với biến chủng Delta tiếp tục diễn biến phức tạp, tác động mạnh mẽ một số tỉnh phía Bắc như Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Dương, Hà Nội và những vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, vùng đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh,…gây ảnh hưởng trực tiếp tới việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu, việc làm, đời sống người lao động và hoạt động sản xuất kinh doanh.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, giám sát của Quốc hội, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân cả nước, trong những tháng đầu năm 2021 chúng ta đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Triển khai thực hiện hiệu quả thực chất và toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra; hoạt động sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng, ổn định đời sống kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội được chú trọng; nhiều chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp gặp được ban hành; đẩy mạnh triển khai nhiều dự án quan trọng quốc gia;…

Quan điểm, định hướng chỉ đạo điều hành của giai đoạn 2021-2025

Về quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, Chính phủ xác định 6 quan điểm, định hướng chỉ đạo điều hành của giai đoạn 2021-2025. Một là, quán triệt và triển khai đồng bộ, hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ. Phát triển kinh tế gắn kết hài hòa với phát triển văn hóa, xã hội, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định và bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu.

Hai là, bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người dân là trên hết, trước hết; quyết liệt phòng, chống dịch COVID-19 trên nguyên tắc linh hoạt, sáng tạo, không máy móc, cứng nhắc, tùy từng thời điểm, từng nơi, từng địa phương, địa bàn, cơ quan, đơn vị để lựa chọn ưu tiên phù hợp giữa phòng chống dịch và phát triển kinh tế - xã hội. Chủ động xây dựng giải pháp khả thi thích ứng với bối cảnh dịch bệnh kéo dài.

Ba là, nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, coi nội lực là yếu tố cơ bản, chiến lược lâu dài, quyết định, ngoại lực là quan trọng, cần thiết, đột phá; biến nguy thành cơ, coi khó khăn, thách thức là động lực phấn đấu để vươn lên; huy động sức mạnh đại đoàn kết dân tộc; bám sát thực tiễn, đánh giá, dự báo đúng tình hình, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm.

Bốn là, đẩy mạnh hơn nữa, không ngừng sáng tạo công tác đổi mới, sáng tạo, có cách tiếp cận mới, tạo đột phá trong bối cảnh mới. Chú trọng việc tổng kết, phổ biến, nhân rộng, phát huy tối đa các bài học kinh nghiệm quý, mô hình hay, cách làm hiệu quả. Những vấn đề đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, được đa số đồng tình thì tiếp tục thực hiện, những vấn đề chưa có quy định hoặc quy định không còn phù hợp với thực tiễn thì mạnh dạn thí điểm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội.

Năm là, tập trung tháo gỡ khó khăn về thể chế theo hướng cấp nào ban hành cấp đó phải tháo gỡ, vượt quá thẩm quyền, báo cáo cấp trên trực tiếp. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cụ thể hóa trách nhiệm đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực; tổng kết, đánh giá, khen thưởng, kỷ luật kịp thời, tiếp tục nghiên cứu, bổ sung hoàn thiện chính sách bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển. Đẩy mạnh hợp tác công tư.

Sáu là, xây dựng Chính phủ và chính quyền các cấp đoàn kết, liêm chính; kỷ luật, kỷ cương; tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; năng động, đổi mới sáng tạo vì Nhân dân phục vụ; thấm nhuần phương châm đặt lợi ích Quốc gia, Dân tộc lên trên hết, trước hết; “dân là gốc” và xuất phát từ quyền, lợi ích hợp pháp, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân. Càng khó khăn, phức tạp thì càng phải đoàn kết, giữ đúng nguyên tắc, phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể trên tinh thần khiêm tốn, cầu thị, lắng nghe. Bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo. Chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong bộ máy nhà nước và hệ thống chính trị, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao.

Mục tiêu tổng quát về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025

Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ xác định mục tiêu tổng quát về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 là: Bảo đảm tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững trên cơ sở tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của đất nước; phấn đấu tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn mức bình quân của 5 năm 2016-2020, đến năm 2025 là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế; thực hiện đồng bộ các giải pháp khắc phục có hiệu quả tác động của đại dịch COVID-19, nhanh chóng phục hồi và phát triển kinh tế; kiên quyết không để xảy ra khủng hoảng y tế và khủng hoảng kinh tế - xã hội. Phát huy mạnh mẽ giá trị văn hoá, sức mạnh con người Việt Nam và sức sáng tạo của mỗi cá nhân.

Từng bước xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; bảo đảm cuộc sống bình yên và hạnh phúc của Nhân dân, tinh thần xuyên suốt là “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Trong quá trình phát triển đất nước, luôn quan tâm bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Chú trọng bảo vệ môi trường và ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu. Tăng cường quốc phòng, an ninh; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia và giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để phát triển đất nước. Chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Chính phủ xác định các mục tiêu cụ thể trong thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 gồm 23 chỉ tiêu; trong đó có một số chỉ tiêu quan trọng như: Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân 5 năm khoảng 6,5-7%; tỉ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong GDP đạt hơn 25%; kinh tế số đạt khoảng 20% GDP; đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng đạt khoảng 45%; bội chi ngân sách nhà nước bình quân 3,7% GDP; tỉ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giảm 1-1,5%/năm; tỉ lệ tham gia bảo hiểm y tế đạt 95% dân số; tỉ lệ che phủ rừng không thấp hơn mức 42%.

Hình ảnh tại điểm cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Ảnh: MPI

Các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

Chính phủ xác định 13 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, chủ yếu giai đoạn 2021-2025. Một là, quyết tâm kiểm soát, đẩy lùi dịch bệnh; bảo vệ sức khỏe, tính mạng Nhân dân là trên hết, trước hết; kiên định mục tiêu vừa phòng, chống dịch bệnh COVID-19, vừa phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội. Tuyệt đối không chủ quan, lơ là, mất cảnh giác; chủ động các phương án để kịp thời ứng phó với các tình huống; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp và huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị; huy động mọi nguồn lực, tăng cường hợp tác công tư;…

Hai là, củng cố, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, tạo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng. Điều hành chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ giữa các chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách khác, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ phục hồi kinh tế. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính, ngân sách nhà nước; tiết kiệm chi thường xuyên 10%, cắt giảm các khoản chi không cần thiết; đẩy nhanh vốn đầu tư công, nhất là các chương trình mục tiêu quốc gia, vốn ODA, vốn ưu đãi nước ngoài; tận dụng triệt để và phục hồi thương mại toàn cầu, chuyển dịch đầu tư và các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới;…

Ba là, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, trước hết là thể chế phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, giải quyết tốt hơn quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội. Đẩy mạnh rà soát, bổ sung các quy định pháp luật không còn phù hợp theo hướng vướng ở cấp nào thì cấp đó chủ động sửa đổi, hoàn thiện.

Bốn là, thực hiện quyết liệt, hiệu quả cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số. Chú trọng chuyển từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Phát triển một số ngành công nghiệp nền tảng; ưu tiên công nghiệp mũi nhọn, công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ. Tập trung phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo gắn với công nghệ thông tin; đẩy mạnh đổi mới công nghệ; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; xây dựng quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch ngành, vùng, tỉnh bảo đảm đồng bộ, khả thi, có tầm nhìn dài hạn, phù hợp với tầm nhìn thực tiễn của đất nước. Tiếp tục đẩy nhanh đầu tư công; kết nối vùng và liên vùng tạo sự lan tỏa, đẩy mạnh hợp tác công tư; tạo môi trường cho kinh tế kinh tế tư nhân phát triển;…

Năm là, đẩy mạnh huy động mọi nguồn lực cho phát triển đất nước, nhất là hạ tầng kinh tế và hạ tầng văn hóa, xã hội. Đổi mới cơ chế phân bổ nguồn lực đầu tư, ưu tiên thu hút các nguồn lực phát triển các vùng kinh tế trọng điểm, các cực tăng trưởng, các đô thị lớn, các ngành mũi nhọn, các công trình trọng điểm quốc gia. Huy động mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển đất nước, nhất là đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng theo phương thức đối tác công tư; thu hút FDI theo hướng ưu tiên các dự án công nghệ cao, giá trị gia tăng cao, có mô hình quản trị hiện đại, có chuỗi cung ứng toàn cầu, có tác động lan tỏa và kết nối chặt chẽ với doanh nghiệp trong nước;…

Sáu là, thúc đẩy phát triển liên kết vùng, khu kinh tế và phát triển đô thị. Nghiên cứu, ban hành quy chế phối hợp, thúc đẩy mạnh mẽ phát triển liên kết vùng, nội vùng, liên vùng, có thể chế điều phối vùng, cơ chế, chính sách để phát huy vai trò động lực tăng trưởng của các vùng kinh tế trọng điểm, sớm tạo ra các vùng động lực mới, cực tăng trưởng mới. Phấn đấu ít nhất có ba đô thị thông minh tại ba khu vực kinh tế trọng điểm.

Bảy là, phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế; phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; ưu tiên nguồn nhân lực chất lượng; thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi số trong doanh nghiệp…

Tám là, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, bảo đảm gắn kết hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội.

Chín là, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, chủ động phòng, chống, hạn chế tác động của thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu. Thực hiện có hiệu quả các mục tiêu theo Chương trình nghị sự 2030;…

Mười là, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và năng lực kiến tạo phát triển. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính đi đôi với tạo dựng môi trường đổi mới sáng tạo. Thực hiện chính sách Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số. Đổi mới, nâng cao hiệu quả các đơn vị sự nghiệp công lập.

Mười một là, củng cố quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế. Phát triển kinh tế - xã hội gắn liền với củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, nắm chắc tình hình; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ và giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại.

Mười hai là, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh toàn diện, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên trong Chính phủ và chính quyền các cấp, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Đề cao trách nhiệm nêu gương.

Mười ba là, huy động sức mạnh đại đoàn kết dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phát huy tối đa nhân tố con người, coi con người là trung tâm, chủ thể, vừa là mục tiêu cao nhất, vừa là động lực quan trọng nhất của sự phát triển…

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh, giai đoạn 2021-2025 và đặc biệt trong những tháng còn lại của năm 2021 có những thời cơ thuận lợi nhưng còn rất nhiều khó khăn, thách thức, đòi hỏi Chính phủ và các cấp, các ngành phải nỗ lực, phấn đấu nhiều hơn nữa theo tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong Lời kêu gọi phòng chống đại dịch COVID-19 “đã cố gắng càng cố gắng hơn nữa, đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa, đã quyết tâm càng quyết tâm cao hơn nữa để đạt cao nhất các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra./.

(Nguồn: Tùng Linh/www.mpi.gov.vn
Cập nhật: 11h36, ngày 11/8/2021)