Nâng tầm phong trào khởi nghiệp của Việt Nam

Nhiều dấu ấn trong Năm Quốc gia khởi nghiệp

Ngay ở những phiên họp đầu tiên kể từ khi Chính phủ mới được thành lập hồi tháng 05/2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh thông điệp và mục tiêu về một quốc gia khởi nghiệp.

Theo đó, trong năm 2016, Chính phủ đã đưa ra nhiều nhóm giải pháp cụ thể để tạo dựng môi trường thuận lợi, hỗ trợ các doanh nghiệp đổi mới, sáng tạo và thành công. Các chính sách, thể chế đang được hoàn thiện dần để startup có thể tiếp cận nguồn tín dụng và có môi trường kinh doanh thuận lợi nhất. Tiêu biểu là việc bãi bỏ điều 292 khỏi dự thảo Bộluật hình sự 2015. Bởi, điều luật này thực sự gây khó khăn cho cộng đồng khởi nghiệp trong lĩnh vực cung cấp các sản phẩm, dịch vụ kỹ thuật số.

Năm 2016, một trong những điểm ấn tượng nhất với cộng đồng khởi nghiệp còn là Đề án "Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam đến năm 2025" đã được Thủtướng Chính phủ phê duyệt. Theo đó, sẽ có khoảng 600 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được hỗ trợ phát triển; Thực hiện mua bán và sáp nhập, với tổng giá trị ước tính khoảng 2.000 tỷ đồng.

Nhờ những chính sách thúc đẩy và tạo điều kiện cho khởi nghiệp, số doanh nghiệp thành lập mới năm 2016 đã đạt kỷ lục với 110.100 doanh nghiệp, tăng 16,2% so với năm 2015. Trong năm 2016, việc một số startup Việt gặt hái được những thành tích cao trong các cuộc thi quốc tế là minh chứng cho một nền khởi nghiệp đang ngày càng được thế giới công nhận của Việt Nam.Bên cạnh đó, Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quy mô quốc tế - Techfest VietNam 2016, cũng đã lần đầu tiên tại Việt Nam. Đây thực sự là một sân chơi bổ ích, tạo động lực cho cộng đồng khởi nghiệp phát huy sức sáng tạo, tìm được nhà đầu tư và khởi nghiệp thành công.

Tiêu biểu là phần mềm luyện nói tiếng Anh Elsa của Việt Nam đã vượt qua 1.200 đối thủ đểgiành giải nhất tại cuộc thi SXSWedu - một cuộc thi khởi nghiệp về công nghệ giáo dục được tổ chức tại TP. Austin (bang Texas), Mỹ; Hay ứng dụng dạy học ngôn ngữ cho trẻ em mang tên Monkey Junior đã giành giải Nhất tại cuộc thi Sáng kiến toàn cầu GIST Tech-I 2016 diễn ra tại Mỹ...

Năm 2016 cũng chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các công ty khởi nghiệp tại Việt Nam. Nhiều startup đã huy động được số tiền lên đến hàng triệu USD. Điển hình như: MoMo được rót vốn 28 triệu USD; GotIt! (9 triệu USD); Vntrip.vn (3 triệu USD), hay nhưToong (hơn 1 triệu USD)...

Ngoài ra, năm 2016, các quỹ đầu tư cho các dự án khởi nghiệp cũng được hình thành, như: Quỹ 500 Startups - một quỹ đầu tư mạo hiểm lớn của Mỹ đã công bố sẽ lập riêng một quỹ nhỏ trị giá 10 triệu USD để rót vốn vào khoảng 100-150 dự án khởi nghiệp Việt Nam, giá trị mỗi lần rót vốn sẽ vào khoảng 100.000-250.000 USD. Hay như Quỹ 100 tỷ đồng đầu tư cho startup nông nghiệp của ông Nguyễn Duy Hưng (chủ tịch SSI) đã ra đời và hiện nay đã có startup nông nghiệp đầu tiên được đầu tư là Hellomum...

Xóa bỏ rào cản, “nâng tầm” phong trào khởi nghiệp

Mặc dù, năm 2016, phong trào khởi nghiệp của Việt Nam phát triển mạnh, nhưng đâu đó vẫn còn những lo lắng về “sức bền” của các doanh nghiệp này. Bởi, theo thống kê của BộThông tin và Truyền thông, hàng năm có tới hơn 1.000 doanh nghiệp khởi nghiệp ra đời, nhưng doanh nghiệp sống sót sau khởi nghiệp chỉ khoảng 10%, nhất là trong bối cảnh môi trường kinh doanh của Việt Nam đang có nhiều rào cản. 

Nhìn lại về phong trào khởi nghiệp năm 2016, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, năm 2016 vừa qua là năm của tinh thần khởi nghiệp, cũng như tinh thần khởi nghiệp đã được khơi dậy. Tuy nhiên, ông Lộc cũng nhìn nhận rằng, để thúc đẩy khởi nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn nữa thì cần phải tích cực cải thiện môi trường kinh doanh, chất lượng nguồn nhân lực và kết cấu hạ tầng.

“Nội dung giảng dạy của nhiều trường đại học, cao đẳng, cũng như dạy nghề còn rất nhiều hạn chế, chưa vươn tới được các chuẩn mực quốc tế. Từ đó, các doanh nghiệp rất khó tìm được đội ngũ nhân lực phù hợp với yêu cầu của mình, ít gắn với thực tiễn, tính thực dụng không cao”, ông Lộc nhấn mạnh.

Ông Đặng Huy Đông, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho rằng, khởi nghiệp luôn mạo hiểm và rủi ro, trong khi tại Việt Nam, các quỹ đầu tư còn gặp nhiều vướng mắc vềpháp lý.

“Quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư thiên thần, quỹ hạt mầm, quỹ huy động đám đông... là các nguồn để hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp, cá nhân có những sản phẩm đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, đây lại là kênh mà hiện chưa có khung khổ pháp lý chính thức để hợp thức hóa mà nguồn vốn ấy”, Thứ trưởng Đông phân tích.

Do vậy, Thứ trưởng Đông cho biết, thời gian tới cần phải nhanh chóng hoàn thiện hành lang pháp lý về vấn đề này để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp khởi nghiệp.

Để tháo gỡ khó khăn về vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp, tại hội thảo “Phát triển thịtrường vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp”, ngày 07/06/2016, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đã hối thúc nhanh chóng xây dựng một thị trường giao dịch chứng khoán dành riêng cho doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa trong vòng 2-3 năm tới.

Ngoài ra, hiện nay, Luật Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa đang trình Quốc hội lấy ý kiến cũng đã dành một chương cho doanh nghiệp khởi nghiệp, trong đó có những quy định vềtạo kênh vốn cho các hoạt động đầu tư khởi nghiệp, cùng với đó là các biện pháp hỗ trợđể khuyến khích tư nhân đầu tư các cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung cho doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Hy vọng, khi Luật Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa được Quốc hội thông qua sẽ trợ giúp thiết thực cho các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo ở Việt Nam./.