Mở rộng Khu kinh tế cửa khẩu tạo thuận lợi cho nhà đầu tư

Thời gian qua, tỉnh Lai Châu đã chủ động triển khai có hiệu quả các chính sách, linh hoạt trong chỉ đạo điều hành; cùng với sự phối kết hợp chặt chẽ, thực hiện tốt công tác quản lý Cửa khẩu của cơ quan chức năng đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động giao thương qua Khu KTCK ngày càng thêm sôi động, góp phần thu hút nhiều doanh nghiệp đến đầu tư vào Khu KTCK. Nhờ đó, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu các loại hình qua Khu KTCK Ma Lù Thàng từ cuối năm 2012 trở lại tăng nhanh. Nếu như năm 2015 đạt 286 triệu USD thì đến năm 2017 đạt 510,39 triệu USD (tăng gấp 8 lần). Riêng trong quý I năm 2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu các loại hình qua Khu KTCK đạt 165,684 triệu USD (tăng 55% so với cùng kỳ năm 2017). Trong đó, giá trị xuất khẩu đạt 3,38 triệu USD (tăng 20% so cùng kỳ năm 2017), giá trị xuất khẩu phi mậu dịch biên giới (xuất khẩu địa phương) đạt 1,966 triệu USD, giá trị xuất khẩu mậu dịch đạt 1,41 triệu USD, giá trị nhập khẩu đạt 2,83 triệu USD, giá trị hàng tái xuất đạt 159,48 triệu USD (tăng 266% so cùng kỳ năm 2017)…

Bên cạnh đó, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và của tỉnh, cơ sở hạ tầng kỹ thuật thiết yếu tại Khu KTCK Ma Lù Thàng được đầu tư xây dựng cơ bản đáp ứng nhu cầu xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu. Các tuyến đường giao thông kết hợp với đường ra biên giới được đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa và đi lại của Nhân dân. Tuy nhiên, theo quy hoạch, hiện nay khu KTCK Ma Lù Thàng chỉ bao gồm 3 xã (Ma Ly Pho, Mường So, Huổi Luông) dẫn đến tình trạng các đơn vị hành chính không liền kề, tách biệt về không gian (chưa phù hợp với quy định tại điểm b khoản 2 Điều 7 Nghị định số 29/2008/NĐ-CP của Chính phủ Quy định về khu công nghiệp, khu chế xuất và khu kinh tế). Các hoạt động quản lý, đầu tư, khai thác chưa đảm bảo tính thống nhất. Hàng năm, vẫn xảy ra tình trạng quá tải bến bãi vào thời kỳ cao điểm, khiến các xe vận chuyển hàng hóa qua Cửa khẩu bị ách tắc thành hàng dài, thậm chí phải chờ tại thị trấn Phong Thổ… Nhằm tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư đến với Lai Châu nói chung, khu KTCK Ma Lù Thàng nói riêng, tỉnh Lai Châu đã xây dựng Đề án Mở rộng, phát triển Khu KTCK Ma Lù Thàng tỉnh Lai Châu. Theo đó, tỉnh đã chỉ đạo các ngành chức năng nghiên cứu mở rộng, phát triển Khu KTCK, xây dựng Khu hợp tác kinh tế qua biên giới, củng cố các lối mở để thúc đẩy hoạt động thương mại biên giới phát triển. Thực hiện tốt công tác quản lý Khu KTCK theo các quy định pháp luật, đồng thời để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp dừng chân và phát triển mạnh trên địa bàn.

Ông Nguyễn Thái Sơn – Trưởng Ban Quản lý Khu KTCK Ma Lù Thàng cho biết, Đề án Phát triển và mở rộng Khu KTCK Ma Lù Thàng phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lai Châu. Đặc biệt, phát triển Khu KTCK Ma Lù Thàng nhằm thực hiện mục tiêu đưa khu vực trở thành một trọng điểm gắn kết với các hoạt động sản xuất, thương mại dịch vụ trên địa bàn các huyện biên giới và các khu vực thuộc tỉnh Lai Châu, đảm bảo tính khả thi, phù hợp với yêu cầu thực tiễn và xu thế phát triển thương mại của khu vực biên giới Việt Nam - Trung Quốc. 

Theo đó, phương án ranh giới mở rộng Khu KTCK Ma Lù Thàng gồm phần diện tích ban đầu (lấy theo ranh giới Quyết định 187/QĐ-TTg ngày 7/12/2001 của Thủ tướng Chính phủ cho phép Cửa khẩu  Ma Lù Thàng, tỉnh Lai Châu áp dụng chính sách Khu KTCK biên giới) với tổng diện tích quy hoạch là 32.601ha. Phần dự kiến mở rộng lấy vào các xã: Pa Tần, Mù Sang, Vàng Ma Chải, Ma Ly Chải, Sì Lở Lầu, Khổng Lào, Hoang Thèn, thị trấn Phong Thổ, diện tích là 25.646,8ha. Như vậy, toàn bộ diện tích Khu KTCK Ma Lù Thàng sẽ là 58.247,8ha.

Đồng thời, hình thành các khu chức năng trong Khu KTCK Ma Lù Thàng dựa trên các điều kiện nguồn lực và khả năng phát triển của từng chức năng trong mối liên kết tổng thể. Lộ trình hình thành các khu chức năng Cửa khẩu dựa trên việc tham khảo quy hoạch phía tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), đặc biệt là hạ tầng kết nối giao thông đến cửa khẩu phía bạn. Trong đó, lấy Cửa khẩu Kim Thủy Hà phía Trung Quốc – Ma Lù Thàng phía Việt Nam là trọng điểm phát triển và kết nối thương mại chính giữa hai Quốc gia. Các cặp cửa khẩu và lối mở còn lại tùy vào điều kiện phát triển, nhu cầu trao đổi hàng hóa hai bên sẽ được khai thác chủ yếu vào các hoạt động thương mại giữa hai tỉnh, huyện, các điểm dân cư biên giới.

Là địa phương cận kề với tỉnh Lào Cai, cách tuyến đường cao tốc Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội khoảng 68km, Lai Châu đã xác định các hướng ưu tiên trọng tâm để khai thác lợi thế của tuyến hành lang kinh tế này. Theo đó, Khu KTCK Ma Lù Thàng được định hướng tập trung đầu tư và đẩy mạnh hoạt động dịch vụ xuất nhập khẩu. Khai thác có hiệu quả việc thu hút lượng người, hàng hoá xuất nhập cảnh, tranh thủ thời cơ Chính phủ Trung Quốc đang có chính sách ưu tiên phát triển cho khu vực miền Tây để mở rộng các quan hệ giao lưu thương mại và xuất nhập cảnh. Phát triển đồng bộ hệ thống các trung tâm thương mại ở thành phố Lai Châu, thị trấn, thị tứ, các trung tâm cụm xã... Từng bước xây dựng Khu KTCK Ma Lù Thàng trở thành một trong những khu kinh tế mở, trung tâm thương mại, xuất nhập khẩu của khu vực biên giới phía Bắc.

Thực tế trong 10 năm qua, tổng đầu tư trên địa bàn Khu KTCK Ma Lù Thàng đạt khoảng 50 tỷ đồng/năm. Cùng với đó, hệ thống cầu đường dẫn đến Khu KTCK tương đối thuận lợi, tạo sức hút lớn đối với các nhà đầu tư trong cũng như ngoài tỉnh. Ngoài ra, lợi thế của Lai Châu còn nằm ở nguồn lao động dồi dào, giá rẻ, với tiềm năng đó, nhiều nhà đầu tư chuyển hướng, tìm đến Lai Châu khảo sát, tìm hiểu cơ hội để có thể tận dụng lợi thế nguồn nhân công dồi dào nơi đây.

Vì thế, trên cơ sở phát huy cao nhất những lợi thế sẵn có cùng sự chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, thời gian tới, Ban Quản lý Khu KTCK tăng cường phối hợp với các sở, ngành, địa phương trong công tác xúc tiến, kêu gọi đầu tư. Qua đó, tạo tiền đề thu hút ngày càng nhiều nhà đầu tư đến với Khu KTCK của tỉnh. Chủ động liên kết, tiếp xúc các nhà đầu tư, các tổ chức tài chính trong và ngoài nước để mời gọi thêm các nhà đầu tư tiềm năng vào Khu KTCK. Kịp thời giải quyết những khó khăn vướng mắc của các nhà đầu tư, thông qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp yên tâm đầu tư, sản xuất kinh doanh tại Khu KTCK của tỉnh. Tích cực xúc tiến đầu tư để khai thác tốt tiềm năng kinh tế công nghiệp của tỉnh... Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Thái Sơn – Trưởng Ban Quản lý Khu KTCK Ma Lù Thàng, để xây dựng và phát triển Khu KTCK Ma Lù Thàng trở thành ngành động lực kinh tế của tỉnh, Lai Châu rất cần sự quan tâm, hỗ trợ đặc biệt của Đảng, Nhà nước đảm bảo khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế, phát triển hàng nông sản địa phương, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của Nhân dân trong khu vực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tỉnh Lai Châu sẽ tiếp tục huy động các nguồn lực đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng đảm bảo đồng bộ; làm tốt công tác đối ngoại, bảo vệ môi trường và bảo đảm an ninh quốc phòng. Nỗ lực để hoàn thành mục tiêu đến năm 2025, Khu KTCK Ma Lù Thàng trở thành một trung tâm kinh tế tổng hợp đa ngành trên cơ sở khai thác các điều kiện tiềm năng của khu vực, để từ đó tạo tiền đề phát triển theo hướng tập trung thương mại - dịch vụ. Và đến năm 2030 kinh tế cửa khẩu và thương mại qua biên giới là trọng tâm phát triển của khu vực như Đề án đã đề ra.