Môi trường kinh doanh của Việt Nam đã được cải thiện, song vẫn còn nhiều thách thức

Trong đó, Bảo vệ nhà đầu tư tăng hạng nhiều nhất với 31 bậc (từ 118 lên vị trí 87) nhờ những cải cách của Luật doanh nghiệp 2014. Tiếp đến là chỉ số Giao dịch thương mại qua biên giới tăng 15 bậc (từ vị trí 108 lên vị trí 93) nhờ giảm được thời gian thực hiện các thủ tục xuất khẩu và nhập khẩu (xuất khẩu giảm 39 giờ, nhập khẩu giảm 39 giờ). Với nỗ lực của Chính phủ trong hai năm qua về cải cách thủ tục hải quan và quản lý chuyên ngành, góp phần tạo nên sự tăng điểm và tăng hạng của chỉ số này. Chỉ số thứ 3 có sự tăng hạng đáng kể là Nộp thuế và BHXH (tăng 11 bậc) với thời gian giảm 230 giờ (từ 770 giờ xuống còn 540 giờ). Tiếp cận điện năng cải thiện 5 bậc, chủ yếu nhờ tiếp tục rút ngắn thời gian xuống còn 46 giờ (năm ngoái là 59 giờ). Chỉ số thứ 5 tăng hạng là Giải quyết phá sản doanh nghiệp, tăng 1 bậc (từ vị trí 126 lên thứ hạng 125), nhưng chỉ số này tăng hạng không phải nhờ những thay đổi, cải cách mà do điểm đối chiếu giảm, do đó điểm xếp hạng của Việt Nam tăng lên.

Ngoài 5/10 chỉ số tăng hạng, 5 chỉ số còn lại của Việt Nam lại giảm bậc. Trong đó, Khởi sự kinh doanh (giảm 10 bậc); Cấp phép xây dựng, Tiếp cận tín dụng (mỗi chỉ số giảm 3 bậc); Đăng ký sở hữu tài sản, Giải quyết tranh chấp hợp đồng (mỗi chỉ số giảm 1 bậc). Hầu hết các chỉ số giảm bậc một phần là do Việt Nam không có cải cách trong những lĩnh vực này và một phần là do các quốc gia khác có sự cải thiện tốt hơn Việt Nam.

Theo đánh giá của bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban Môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện Quản lý kinh tế Trung ương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kết quả xếp hạng môi trường kinh doanh của Ngân hàng Thế giới cho thấy những nỗ lực của Chính phủ trong những năm qua về cải thiện môi trường kinh doanh, nhất là việc thực hiện Luật doanh nghiệp 2014 và các Nghị quyết số 19 đã đem lại kết quả đáng ghi nhận. So với các nước ASEAN, Việt Nam là quốc gia có sự cải thiện tốt về thứ hạng (9 bậc), sau Bờ-ru-nây (25 bậc), In-đô-nê-xi-a (15 bậc). Một số nước như Ma-lay-xi-a trước đây luôn có mức cải thiện tốt, nhưng năm nay tụt 1 hạng do sự vươn lên của các quốc gia khác.

Mặc dù Việt Nam đã thực hiện có hiệu quả một số giải pháp nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, song vẫn còn nhiều lĩnh vực chưa được chú trọng. Ngân hàng Thế giới mới ghi nhận Việt Nam có 3/10 lĩnh vực cải cách (đó là Bảo vệ cổ đông thiểu số, Nộp thuế, Giao dịch thương mại qua biên giới), trong khi In-đô-nê-xi-a có 7/10 lĩnh vực, Bờ-ru-nây có 6/10 lĩnh vực cải cách. Đáng lưu ý là hầu hết các chỉ số của Việt Nam chưa đạt được trung bình của các nước ASEAN 4, thậm chí ASEAN 6. Một số quốc gia trong khu vực đã thực hiện nhiều cải cách và tiến nhanh hơn Việt Nam (điển hình là In-đô-nê-xi-a và Bờ-ru-nây). Như vậy, để đạt được mục tiêu ngang bằng các nước ASEAN 4 đòi hỏi Việt Nam cần tiếp tục nỗ lực cải cách toàn diện, nhiều và nhanh hơn nữa trên các lĩnh vực môi trường kinh doanh để theo kịp và vượt tốc độ cải cách của các quốc gia trong khu vực./.